Drie waterstuwen in Oude Maarnse Beek
gepubliceerd op 17 februari 2022

In de Oude Maarnse Beek in het Manderslootgebied op Landgoed Anderstein hebben we drie waterstuwen geplaatst. De stuwen staan ter hoogte van het Generatiebos (tussen de Schapendrift en de Meentsteeg in Maarn), midden in het Manderslootgebied en bij de Heijgraaf.

Sinds een aantal jaren vindt er verdroging plaats. Zeker door de droogte van afgelopen twee zomers staan de beken op het landgoed altijd droog. Omdat hierdoor het grondwater te laag staat, moeten de mooie oude eiken en andere bomen die er groeien, verder zoeken met hun wortels. Ook is er onvoldoende kwelwater. Het opkwellende grondwater in het Manderslootgebied is vrijwel schoon, ijzer- en kalkrijk en het is belangrijk dat het kwelwater hoog genoeg blijft. De verdere ontwikkeling van de vegetatie is hiervan immers afhankelijk en het verhindert verzuring. Door het water op te stuwen kunnen we water langer vasthouden.

Oude Maarnse Beek
De Oude Maarnse Beek stroomt door het Manderslootgebied. Vroeger lagen hier oeroude akkers. De boeren groeven beken om water van hun velden weg te voeren. Het water van de Oude Maarnse Beek stroomde in allerlei bochten en kwam uit in de Heijgraaff, een beek die in de dertiende eeuw door monniken gegraven is langs de heide.

Een aantal jaar geleden was de van oorsprong meanderende Maarnse Beek nog kaarsrecht. Hierdoor werd water veel te snel afgevoerd en had de beek haast geen waarde voor de natuur meer. Daarom zijn rond 2000 de Oude en Nieuwe Maarnse Beek grotendeels hersteld en kregen weer een meer natuurlijk verloop.

Natuurontwikkeling in Manderslootgebied
Sinds een aantal jaren voeren we op Landgoed Anderstein diverse grootschalige natuurherstel- en ontwikkelprojecten uit, waaronder in het Manderslootgebied. Vanaf 1999 is het gebied natuurgebied geworden, daarvoor was het voornamelijk in agrarisch gebruik. Naast het weer watervoerend maken van de Maarnse beek en de Heijgraaf voerden we onder andere deze natuurontwikkelprojecten uit:

• Er zijn nieuwe waterplassen en poelen aangelgd. Zo is vlakbij de Droststeeg een grote vijver aangelegd met een extra bufferfunctie voor het opvangen van grote neerslaghoeveelheden. Vanaf deze vijver stroomt de beek in bochten midden over de akker naar de Dwarsweg.
• Omdat veel planten juist van schrale, arme grond houden is langs de Meentsteeg vruchtbare grond afgegraven. We willen dat hier bloemrijk grasland en nat schraalgrasland komt met poelen en moerassen om meer variatie in de natuur terug te brengen.

Een aantal rapporten toont aan dat de natuurwaarde van de Oude Maarnse Beek afgelopen jaren sterk is toegenomen. Ook ontwikkelen de vegetatie, flora en fauna in het gebied zich positief en ontstaan er een grotere soortenrijkdom en meer bodem- en hydrologische diversiteit in het gebied.

Stuwen in eigen beheer
Groenbeheerder Rik van Veldhuizen beheert zelf de stuwen en is al begonnen het water op te stuwen. Van Veldhuizen: “Omdat we drie stuwen hebben, kan ik het waterpeil gelukkig zelf reguleren op de verschillende plekken in het gebied. In het voorjaar kan ik het water op sommige plekken verder opstuwen naar de gewenste hoogte. Maar oude eiken moeten bijvoorbeeld niet met hun wortels in het water blijven staan. Daar kan ik nu voor zorgen.”